Osoby których pasją są sporty ekstremalne odznaczają się wysokim stopniem ryzyka czyli poszukują urozmaicenia, świadomie narażają się na niebezpieczeństwo w celu uniknięcia nudy. Takie osoby mogą być zarówno nieobliczalnymi przestępcami, narkomanami ale równie dobrze mogą się odnaleźć jako alpiniści, policjanci czy zawodowi sportowcy. Wg Zuckerman’a „w życiu ludzi o dużej skłonności do poszukiwania doznań występuje tylko jeden czynnik stały – zmiana. Jeżeli zmusimy tych ludzi do dłuższego oglądania telewizji, będą stale przeskakiwać z jednego kanału na drugi. W analogiczny sposób zmieniają rodzaj aktywności partnerów seksualnych i małżeńskich oraz narkotyki„

Postrzeganie ryzyka można określić jako jeden z warunków przystosowania się do otoczenia. Warunkiem udanego radzenia sobie z ryzykiem jest jego percepcja polegająca na oszacowaniu możliwej szkody, co do prawdopodobieństwa urazu. Percepcja ryzyka jest indywidualnym procesem przewidzenia zagrożenia.

W podejmowanie ryzyka wpisana jest niepewność co do przyszłych zdarzeń. Człowiek nie może być pewien, czy uda mu się osiągnąć jakąś istotna wartość lub czy uda mu się uniknąć utraty wartości posiadanej. Im większa waga możliwej straty czy zysku tym większe ma to znaczenie dla egzystencji. Gdy podjęcie ryzyka wiąże się z możliwością utraty zdrowia lub życia, mówimy wtedy o ryzyku egzystencjalnym. Jednak podjęcie ryzyka egzystencjalnego  może dać możliwości nowego pozytywnego spojrzenia na własne życie.

Niejednokrotnie osoby podejmujące tego typu niebezpieczeństwa stwierdzają że zmieniło ono ich dotychczasowy stosunek do śmierci, która przestaje dla nich być czymś niepojętym i odstraszającym zarazem. Zaczyna zaś być traktowana jako jeszcze jedno doświadczenie człowieka.

Podjęcie ryzyka może odkrywać nowe nieznane dotąd cechy które w codziennym życiu nie miałyby okazji do ujawnienia. Jedni ujawniają siłę, o którą nigdy wcześniej się nie podejrzewali, inni pielęgnując w sobie dobre mniemanie o umiejętnościach w chwili prawdy odkrywają że było to tylko złudzenie. Rzeczywistość obnaża ich małość lub brak odwagi. Świadomość ryzyka może prowadzić do całkowitego przewartościowania życia człowieka. To co było ważne i istotne do tej pory, przestaje mieć znaczenie. Pojawiają się nowe wartości, zmienia się przekonanie na temat rzeczywistości. Zmianie ulegają plany życiowe, zwiększa się dystans wobec rzeczy, które angażowały emocjonalnie.

Ryzyko jest zjawiskiem złożonym i wielowymiarowym, może stać się istotnym zagrożeniem dla funkcjonowania poznawczo-motywacyjnego człowieka, jak też wyzwaniem, którego podjęcie może prowadzić do samospełnienia!

Istotną rolę w decyzji o zaangażowaniu się w ryzykowne przedsięwzięcie odkrywa nadzieja na uzyskanie czegoś co da poczucie spełnienia i sensu. Stanowi też wyraz ludzkiej ciekawości. Poszukiwanie nowych i niezbadanych dotąd dróg, chęci dostarczenia przygody zmieniającej dotychczasowe sposoby myślenia i postępowania. Gotowość otworzenia się na to co nowe wyznacza nowe drogi rozwoju. Wznosi egzystencję człowieka na wyższy poziom, daje poczucie zadowolenia.

P. Stark w książce: „Granice wytrzymałości. Gdy człowiek ociera się o śmierć” pisze tak: „w trudnym i niebezpiecznym otoczeniu całkowite poleganie na sobie, zaufanie do każdego członka zespołu oraz potrzeba pełnego skupienia się na wspinaczce po skale, zjeżdżaniu stromym żlebem czy wiosłowaniu w kanonie górskiej rzeki przynosi krystaliczna świadomość otaczającego świata, a jednocześnie zaciera odrębność własnego ja. Słyszy się to wielokrotnie w takich chwilach „wiem że naprawdę żyję” oczywiście towarzyszy temu ogromne ryzyko czasem uczestnik wyprawy płaci najwyższa cenę”.

Szczególnie duży związek istnieje w poszukiwaniu ryzyka w sportach ekstremalnych a potrzebą szukania sensu życia. Osoby mające skłonność do poszukiwania ryzyka fizycznego charakteryzują się potrzebą doświadczenia przygód we własnym życiu. Czują potrzebę pasji życiowej oraz zmienność celów. Natomiast co ciekawe osoby skłonne do podejmowania ryzyka związanego z narkotykami nie przywiązują uwagi do poszukiwań własnej tożsamości. Pragną jednak doświadczać przygód we własnym życiu.

Skłonność do podejmowania ryzyka fizycznego ma również związki z poczuciem sensu własnego życia a także osobistym systemem wartości.

Na podstawie uzyskanych badań w teście skali SONG możemy stwierdzić, że skłonność do podejmowania ryzyka związanego ze sportami ekstremalnymi wiąże się przede wszystkim z poczuciem odpowiedzialności życiowej, doświadczeniem sensowności własnego istnienia, ekscytacją życiem i w mniejszym stopniu – umiejętnością odnajdywania ważnych życiowo celów oraz niskim lękiem wobec śmierci. Nie zaobserwowano natomiast podobnych korelacji pomiędzy skłonnością do podejmowania ryzyka związanego z zażywaniem narkotyków a różnymi aspektami poczucia sensu własnego życia.

Share:

1 Comment

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *